"..Κι αν με ρημάξανε, χίλια νυστέρια,
μ' ένα φτερό, τρελό, μοναδικό.
Στου Βίκτωρ Χάρα, πετάω τ' αστέρια,
μες τ' αεράκι το εξωτικό.."
Ακούγοντας το τραγούδι του Μάνου Λοΐζου με τους εκπληκτικούς στίχους της Δώρας Σιτζάνη από την ηχογράφηση της ιστορικής συναυλίας-αφιέρωμα στον συνθέτη λίγο μετά τον θάνατό του, το πρώτο πράγμα που αναρωτήθηκα ήταν το ποιος ήταν ο Βίκτωρ Χάρα που αναφέρει η στιχουργός. Πόσο σπουδαίος μπορεί να ήταν, ώστε να χωρέσει σε ένα τόσο εμβληματικό τραγούδι;
Ο Βίκτωρ Χάρα λοιπόν ήταν μουσικός, τραγουδιστής και τραγουδοποιός με καταγωγή από τη Χιλή. Έγινε γνωστός για το ανατρεπτικό του τραγούδι αλλά και το τραγικό του τέλος.
Υπήρξε στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Χιλής μέχρι τη δολοφονία του από τους φασίστες του Πινοσέτ που ανέτρεψαν την κυβέρνηση του Σαλβαντόρ Αλιέντε την 11η Σεπτεμβρίου του 1973.
Την ημέρα του πραξικοπήματος συνελήφθη μαζί με εκατοντάδες φοιτητές στο Πανεπιστήμιο της Χιλής και μεταφέρθηκε στο στάδιο του Σαντιάγκο που σήμερα φέρει τιμητικά το όνομά του. Τον βασανίζουν για ώρες, του σπάνε τα χέρια για να του πάρουν την κιθάρα, του κόβουν τα δάχτυλα προκαλώντας τον μετά να "τραγουδήσει για την πουτάνα της μάνα του" και τελικά στις 16 Σεπτεμβρίου τον εκτελούν και εξαφανίζουν το πτώμα του που θα βρεθεί μερικές μέρες αργότερα.
Κατά τη διάρκεια της κράτησής του γράφει το τελευταίο του ποίημα "Είμαστε πέντε χιλιάδες" όπου λέει για τους φασίστες:
"Το αίμα για αυτούς είναι μετάλλιο τιμής.
Η δολοφονία είναι πράξη ηρωισμού..."
Το 2009 η σορός του εκταφιάζεται για να προσδιοριστούν ακριβώς οι συνθήκες του θανάτου του και σύμφωνα με το πόρισμα της ιατροδικαστικής εξέτασης, πέθανε εξαιτίας πολλαπλών καταγμάτων (τουλάχιστον 30) που προκλήθηκαν από αιχμηρά αντικείμενα και πυροβολισμούς που επιπλέον του προκάλεσαν το θανατηφόρο τελικά αιμορραγικό σοκ.
Τα οστά του Βίκτωρ Χάρα τάφηκαν ξανά στο ίδρυμα που φέρει το όνομά του.
Οι στίχοι του τελευταίου του ποιήματος είναι τραγικά διαχρονικοί...
"..Είμαστε πέντε χιλιάδες εδώ.
Σε αυτό το μικρό μέρος της πόλης.
Είμαστε πέντε χιλιάδες.
Πόσοι είμαστε συνολικά
σε πόλεις και σε ολόκληρη τη χώρα;
Είμαστε εδώ δέκα χιλιάδες χέρια
που σπέρνουν και κάνουν τα εργοστάσια να κινούνται.
Πόσοι άνθρωποι
πεινασμένοι, στο κρύο, τρομαγμένοι, στον απέραντο πόνο,
ψυχολογική βία, τρομοκρατία και τρέλα!
Έξι από μας χάθηκαν
Στο χώρο των αστεριών.
Ένας νεκρός, από ξυλοδαρμό … ποτέ δεν σκέφτηκα πως
θα μπορούσατε να χτυπήσετε έναν άνθρωπο.
Οι άλλοι τέσσερις θέλησαν να πάρουν πάνω τους όλους τους φόβους,
με ένα άλμα στο κενό,
άλλος με χτύπημα του κεφαλιού του στον τοίχο,
όλοι πάντως με την αίσθηση του θανάτου.
Τι φόβο προκαλεί το πρόσωπο του φασισμού!
Εκτελούν τα σχέδιά τους με δόλια ακρίβεια
χωρίς να τους νοιάζει τίποτα,
το αίμα γι αυτούς είναι μετάλλιο τιμής,
η δολοφονία είναι πράξη ηρωισμού.
Είναι αυτός ο κόσμος που δημιούργησες, Θεέ μου;
Γι ‘αυτό χρειάστηκες επτά ημέρες θαυμάτων και δουλειάς;
Σε αυτούς τους τέσσερις τοίχους υπάρχει μόνο ένας νούμερο ακίνητο.
Που αργά οδηγεί στο θάνατο.
Αλλά ξαφνικά η συνείδησή μου με χτυπάει
και βλέπω αυτή την χωρίς σφυγμό παλίρροια
και βλέπω τον παλμό των μηχανών
και ο στρατός μετατρέπεται σε πρόσωπο μαμής γεμάτο γλυκύτητα.
Μεξικό, Κούβα κόσμε !
Οργή και Κραυγή γι αυτό το κακό!
Είμαστε δέκα χιλιάδες χέρια που δεν παράγουν.
Πόσοι είμαστε σε ολόκληρη τη χώρα;
Το αίμα του συντρόφου Προέδρου
χτυπιέται σκληρότερα από ό,τι με βόμβες και πολυβόλα.
Έτσι θα χτυπήσει ξανά τη γροθιά μας.
Τραγουδώ, με όσο θυμό αρμόζει
Όταν αναγκάζομαι να κάνω ωδή στη φρίκη
Ίδια φρίκη αυτός που ζει, όπως κι αυτός που πεθαίνει.
Να δω τον εαυτό μου μέσα σε στιγμές απεραντοσύνης
…όπου σιωπή και κραυγή είναι η ψυχή αυτού του τραγουδιού
Ότι δεν είχα δει ποτέ, δεν ένιωσα και δεν αισθάνθηκα
θα έρθει να με βρει τη στιγμή που θα βλαστήσει η σπορά…"
Βίκτωρ Χάρα "Είμαστε πέντε χιλιάδες"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου