Τρίτη 25 Απριλίου 2017

Τα "Ξερά Ξύλα" και ο Άγιος Γεώργιος



Κάθε χρόνο στη γιορτή του Άη Γιώργη το μυαλό μου τριγυρίζει στο μικρό μοναστήρι του Μεραμπέλου, δίπλα στον τόπο που γεννήθηκε ο πατέρας μου. Τη Μονή Αγίου Γεωργίου στα Ξερά Ξύλα.
Χτισμένο πριν την απογραφή του 1635 που αναφέρεται στην ύπαρξή του ("... μοναστήρι ευρισκόμενο στον τόπο που αποκαλείται Ξερά Ξύλα, περιοχή του χωριού Βουλισμένη των Καρών..."), το μοναστήρι γνώρισε ιδιαίτερα άνθιση κατά τον 17ο αιώνα, τον "χρυσό" σύμφωνα με κάποιους αιώνα για τον ορθόδοξο μοναχισμό στην Κρήτη. Τότε, οι Βενετοί κατακτητές διαβλέποντας την αυξανόμενη μουσουλμανική απειλή και υπό το φόβο να μην αλλαξοπιστήσει το ντόπιο στοιχείο, παραχώρησαν θρησκευυτικά προνόμια στους κατοίκους του νησιού, τόσα όσα δεν είχαν παραχωρήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια της κατάκτησης, από το 1204!
Την περίοδο εκείνη το Μεραμπέλο γέμισε μικρά και μεγαλύτερα μοναστήρια, έγινε το επίκεντρο της μοναστικής ζωής στην ανατολική Κρήτη, είναι δε χαρακτηριστικό το γεγονός πως κάποιοι το παρομοιάζουν με τους "Άγιους Τόπους" της Κρήτης.
Ο σημερινός ναός του Αγίου Γεωργίου χτίστηκε το 1912 όπως αναφέρει η κτητωρική επιγραφή πάνω από την είσοδο, οι τοιχογραφίες δε του τέμπλου αναφέρουν το έτος 1913. Στην απογραφή του 1920 το μοναστήρι αναφέρεται για πρώτη φορά με 40 κατοίκους, ενώ το 1981 που γίνεται η τελευταία αναφορά σε αυτό, οι κάτοικοι ήταν μόλις 3. Από το τέλος του 19ου αιώνα πιθανότατα και ύστερα, η Μονή έγινε μετόχι του Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη, καθεστώς που παραμένει μέχρι τις μέρες μας. Μάλιστα στον Επανωσήφη φυλάσεται και η εικόνα του Αγίου Γεωργίου των Ξερών Ξύλων σε περίοπτη θέση.
Σήμερα η Μονή Ξερών Ξύλων του Μεραμπέλου δεν θυμίζει σε τίποτα το παρελθόν. Εκτός από τον ναό που είναι σε καλή κατάσταση αφού όπως αναφέρει μια επιγραφή στο εσωτερικό του ανακαινίσθηκε το 1984, όλα τα υπόλοιπα κτίρια είναι εγκαταλελειμένα. Το Νοέμβριο του 2014 που βρέθηκα εκεί τα περισσότερα από αυτά λειτουργούσαν σαν στάβλος.
Σε ένα δώμα του κτιριακού συγκροτήματος συνάντησα τους τελευταίους κατοίκους των Ξερών Ξύλων, τρείς βοσκούς, τον πατέρα με τα δύο παιδιά του. Όλο τους το νοικοκυριό δυο-τρια μαγειρικά σκεύη και μια εστία υγραερίου. Με υποδέχτηκαν με θέρμη, έβραζαν γάλα για να κάνουν μυζήθρα. Με κέρασαν καφέ κι έφυγα, η καρδιά μου ήταν σφιγμένη με όσα είδα.
Το αγαπώ πολύ αυτό το μοναστήρι. Νοιώθω πως κάτι με δένει μ' αυτό, χωρίς να μπορώ να το ερμηνεύσω. Ίσως επειδή είναι πολύ κοντά στον τόπο καταγωγής μου. Ίσως επειδή ακούω τον πατέρα μου να μεταφέρει ιστορίες που έλεγε η μάνα του γι' αυτό.
Ίσως να είναι κάτι άλλο, δεν ξέρω.

Στο εικόνισμα του Αγίου στο τέμπλο, υπάρχει επιγραφή που αναφέρει:
"Ησύχιος Μαρκατάτος, Καλλίνικος Ψαλίδης ιερομόναχοι. Ανέθεντο."

Η εικόνα του Αγίου Γεωργίου στον Επανωσήφη







Λεπτομέρεια από την εικόνα του 1913










Creative Commons License
Οι παραπάνω φωτογραφίες χορηγούνται με άδεια Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Ελλάδα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου